Amerikan Beyaz Kelebeğinin Tanımı ve Mücadelesi
AMERİKAN BEYAZ KELEBEĞİ
Havaların ısınması ile rehavete kapılmadan kişisel karantinamıza ve sosyal mesafemize dikkat etmemiz gereken bu günlerde doğa döngüsüne devam etmektedir. Fındık üreticisinin en önemli zararlılarından biri olan Amerikan Beyaz Kelebeği için gözlem ve sonrasında mücadele zamanı yaklaşmıştır. Amerikan Beyaz Kelebeği yılda 2-3 döl verir. Kışı pupa halinde ağaçların toprak ile birleştiği yerlerde, ağaç kabuğunda ve çok yaşlı ağaçların kovuklarında, binaların çatı saçakları arasında bir koza içerisinde geçirir. Amerikan beyaz kelebekleri 1. çıkışını mayıs ayının 3. haftasına kadar, 2. Çıkışını ise temmuz ayının 3 haftasına kadar gerçekleştirir( kelebek uçuş süreleri 24-33 gün süre devam eder) ve yumurta paketlerini genellikle yaprakların alt yüzeylerine yerleştirirler. Larvalar yumurtadan çıkarken, yumurta kabuklarını kısmen yiyerek yuvalarını örmeye başlarlar. Yumurta kümelerinden çıkan larvalar, yaprağın alt yüzünde ipeksi ağlar örer, sonra ağı artırmak suretiyle daldaki diğer yapraklarla ilk yaprağı bağlarlar ve ağlar içinde beslenirler. Olgunlaşmaya başlayan larvalar ağ kümelerinden çıkarak bireysel yaşamaya başlar ve yaprakları sadece ana damarları kalacak şekilde tüketirler. Ayrıca körpe ve olgunlaşmaya başlayan meyveleri de yiyerek ürünün azalmasına veya tamamen yok olmasına neden olurlar. Zararlının 200’den fazla konukçusu bulunmaktadır. En önemli konukçuları dut, akçaağaç, elma, armut, vişne, kiraz, erik, fındık ve ikinci derecede önemli konukçuları ise ceviz, asma, şerbetçiotudur. 3 faklı şekilde mücadele edilebilir.
· Mekanik mücadelesinde kısa gövdeli ağaçlara bırakılan yumurta paketleri toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Haziran ve ağustos aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlarda ağ içinde bulunan larva kümeleri kesilip bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Birinci ve ikinci çıkışın olduğu aylarda (haziran-ağustos) zararlı ile bulaşık ağaçlarda 3-4 cm eninde oluklu karton şeritler(tuzak bantlar) veya 50-60 cm uzunluğunda ve 10-15 cm eninde telis çuval ve benzeri kuşaklar ağaçların gövdelerinde bir veya iki yerde iple sarılmalıdır. Ağ ile birlikte toplanan larva kümeleri, içinde larva ve pupa bulunan kuşaklar, parazitoit çıkışına izin veren ancak zararlının doğaya bulaşmasını engelleyen tel kafeslere konularak zararlının imha edilmesi sağlanır. Ancak doğal düşmanların çıkışı sağlanır
· Biyolojik mücadelesinde pupaların %70'in üzerinde parazitlenebildiği saptanmıştır. Doğal dengeyi bozmamak amacıyla özellikle dut ve orman alanlarında bulunan zararlının mücadelesi mutlaka biyopreparatlarla yapılmalıdır (Entomopatojen bakteri: Bacillus thuringiensis).
· Kimyasal mücadele; Zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele uygulanmamalıdır. Ancak, popülasyonun yüksek olduğu veya zararlının epidemi yaptığı yıllarda kimyasal mücadele önemli olmaktadır. Ancak kimyasal mücadele yapılırken doğal düşmanlarının varlığı düşünülmeli ve doğal düşmanlara en zararsız olan preparatlar kullanılmalıdır. Kimyasal mücadele; Haziran (1.döl), Ağustos (2.döl), 3.döl çıkarsa Eylül ayında larvalar epidermis arasından çıkıp ağlarını örmeğe başladıkları zaman(larvalar 2.ve 3. dönemde) veya yumurta kümelerindeki bütün yumurtalar açıldığında başlamalıdır ve her döl için 1 ilaçlama yeterlidir. İlaçlamalar yapılırken meteorolojik verilerden yararlanılmalı, yağmurlu ve rüzgarlı havalarda ilaçlama yapılmamalıdır. Aynı şekilde ilaçlama yapılması planlanan günün akabindeki günlerde yağış bekleniyorsa, ilaçlama programları buna göre düzenlenmelidir. Yağışlar bitki üzerindeki ilaçları yıkayacağından tekrarının yapılması gerekir, bu da hem çevre açısından hem de ekonomik olarak uygun değildir.
Fındık yetiştirilen alanlarda eylül ayından itibaren yağmurların başlaması ve özellikle geceleri hava sıcaklıklarının düşmesi nedeniyle 3. çıkış zarar yapmamaktadır diye bilinsede değişen iklim koşulları sonucunda havanın ısınması ile bu durum değişim gösterebilir. Toplu mücadele edilmesi gereken bu zararlı için yayılmadan bahçeleri sık ziyaret ederek gözlemlemek ve gerekli mücadelesini yapmak önemlidir.
!! Yukarıda anlatılan tüm işlemler sosyal mesafe kurallarına uyularak ve bahçelerde kalabalık gruplar yerine bireysel çalışılarak yapılmalıdır.
